Speciale info, 4 & 5 Mei
Klik op de weergaven om te lezen over het Zendstation omstreeks de tweede wereldoorlog.
Zendstation 4&5 mei
HISTORIE VAN HET ZENDSTATION
Het Zendstation speelt een belangrijke rol in de Nederlandse geschiedenis. Het is de plek waar de Nederlandse Omroep Zender Maatschappij (NOZEMA) in 1939 twee zenders huisvestte. Daarmee werd landelijk georganiseerd radio uitzenden een feit.
NOZEMA ontstaat
De groei van het aantal omroepen (zoals VARA, NCRV, KRO en AVRO) en daarmee de behoefte aan zendtijd leidde zo’n 90 jaar geleden tot het besef dat overheid en omroeporganisaties een gemeenschappelijk belang hadden met betrekking tot te gebruiken zenders en daarmee beschikbare golflengten. Dit leidde tot oprichting van de Nederlandse Omroep Zender Maatschappij (NOZEMA) en het ontwerpen en huisvesten van twee enorme 120kW zenders: Hilversum 1 en Hilversum 2.
De locatie van dit nieuwe Nederlandse radiohart is zorgvuldig en strategisch uitgekozen: Lopikerkapel, centraal gelegen in het midden van het land.
Terug in de tijd
De beginjaren van Het Zendstation zijn gekenmerkt door WO II. In mei 1940 wordt het NOZEMA gebouw, toen nog niet in gebruik, in gebruik genomen door de bezetter. Op hun bevel is de locatie in rap tempo klaargestoomd om radioprogramma’s uit te zenden en zo hielden zij controle op het ongestoorde verloop van hun uitzendingen. De in deze jaren gevestigde omroepzenders, waaronder Lopik-Radio, hadden een dubbele taak. Naast het uitzenden van programma’s van de Rijks Radio Omroep én die van de bezettingsmacht, dienden zij ook als baken voor vliegtuigen.
Iconisch gebouw
Ir. B.A. Verhey van ingenieursbureau Dwars, Heederik en Verhey is, samen met de Amersoortse stadsarchitect van der Tak als esthetisch adviseur voor de vormgeving, verantwoordelijk voor het ontwerp van het iconische gebouw in Dudok stijl. In het ontwerp van het gebouw staan functionaliteit en techniek voorop. Het gebouw moest vooral een technisch gebouw worden, een huis voor de zenders. En niet voor het huisvesten van mensen. Het gebouw is vlak voor de tweede wereldoorlog gebouwd. Daarom zijn er ook diverse militaire ‘eischen’ in het gebouw terug te vinden zoals een staalskelet, dikke muren, een gasbombestendig dak, een onopvallende kleur bouwsteen en hoge, smalle ramen tegen scherfwerking van granaten.
Uniek karakter
Het interieur van Het Zendstation heeft een groot deel van zijn oorspronkelijke karakter behouden. Met als meest in het oog springende elementen de prachtige entreehal met muurschildering van Peter Alma, de natuurstenen trap met leuningen voorzien van gegraveerde glasplaten, een prachtige directiekamer en diverse zalen met indrukwekkende hoge raampartijen.
Van toen naar nu
Pas als in 1965 en later nog een keer in 1980 de zenders worden vervangen door kleinere exemplaren, komt er meer ruimte in het gebouw vrij en zullen er meer mensen worden gehuisvest. Begin jaren negentig wordt er aan het oorspronkelijke gebouw een aanbouw geplaatst vanuit waar de op dat moment inmiddels zelfstandige organisatie NOZEMA met 180 mensen opereert.
Sinds 2009 staat het gebouw leeg. In januari 2019 is het bijzondere gebouw aangekocht door de huidige eigenaren met als doel het op termijn te gaan her ontwikkelen en een nieuw leven te geven. Deze belangrijke plek binnen de Nederlandse geschiedenis mag immers nooit verloren gaan. Tot het zo ver is, is het gebouw en het terrein te huur voor het organiseren van bijeenkomsten.
